بانکول پرس |✍️سودابه خانی

نا امیدی فردی و اجتماعی و ندیدن روزنه و مفری برای برون‌رفت از شرایط موجود و حال و روز کنونی یکی از مشخصات برخی جوامع از جمله جامعه فعلی ایران است.

امید اجتماعی در جامعهٔ ایران، جامعه ای آشنا با سختی، جنگ و تحریم که زیست روزمره‌ای پیشه کرده و مشخصه‌اش استفاده از حداکثر امکانات در شرایط سخت است همواره وجود داشته و ایرانی ها در چنین شرایطی در اینجا و آنجا نشانه هایی از امید و انگیزش اجتماعی از خود بروز می دهند‌.

امید اجتماعی بیش از هر چیزی پدیده‌ای سیاسی است، در زمان‌هایی که همراهی عمومی در تعیین سرنوشت خود وجود دارد اساسا امیدآفرینی بصورت جدی وجود دارد.

گفته می شود آیا انسداد سیاسی امیدکُش باعث نشده نیروها، استعدادها و اراده‌های امید بخش به زوایای کمتر هویدا در جامعه متکثر و پُر منفذ ایران بروند.

جامعه‌ی ایران همواره جامعه ای متفاوت بوده و از آن چیزی که در نظر اول به چشم می آید در سطح خُرد و کلان ردپای امید را می‌شود، دید.

تحولات جامعه با امید چِفت شده و گِره خورده در علم اقتصاد نیز مسأله امید مرکزی است یعنی اینکه مردم شغل داشته باشند که مصرف بکنند و سرمایه داران و صاحبان کار، آدم استخدام کنند و سرمایه گذاری انجام دهند به طور جدی به امید بسته است.

به زعم نگارنده اگر امید نباشد مردم تجارت نمی‌کنند و مسأله رکود و یا رونق بازار را جدی و تنگاتنگ با امید توصیف کرده‌اند.

امید آن چیزی است که باید بیاید، آن چیزی است که هنوز نیست، ما می‌توانیم امید را با یک نگاه ایستا و یک نگاه غیر متحرک و با موضوع احتمالات نگاه کنیم؛ امید را باید ایجاد کرد و آن را بسازی نه اینکه آن را کشف کنیم.

بسیج آدم ها حول یک نیاز، موضوع و رویایی و آنوقت امید را ساخت در واقع می‌شود گفت امید آرزویی است برای چیزی که تحقق پذیرد.

در جامعه سه سطح وجود دارد در سطح اول مردم عادی زندگی‌شان را می‌کنند، عروسی هایشان را انجام می‌دهند، مهمانی و شادمانی را شرکت می‌کنند.

بسیاری از کارگردان‌های طبقه متوسط وقتی از مردمان فقیر فیلم می‌سازند همه غمگین هستند و حالشان بد است در حالی که اینجور نیست.آدمیزاد نمی‌تواند بنشیند و غمگین باشد حتی در شرایط سخت زندگی مردم دنبال امید هستند،می‌گویند و می‌خندند و شوخی می‌کنند.در سطح دوم متوسط مردم( مرد و زن) مشغول کار هستند، می‌بافند، کتاب می‌خوانند،حرکت رو به جلو می کنند که قابل رؤیت است و قابل انکار نیست.در سطح کلان شاید شرایط بن بستی وجود داشته باشد اما پتانسیل زیادی وجود دارد و امید و امید آفرینی به نحو عالی است.

می‌توان گفت امید یک فضیلت است یعنی چیزی که بر اثر مداومت، پرورش و انضباط نفس به تعبیری در انسان بوجود می آید اما خوش بینی یک جور «خلق و خو» است همانند بدبینی، در واقع خوش‌بین و بدبین هر دو‌ جبرگرا هستند چه مثبت و چه منفی ببینند.

سیاه نمایی و نشان ندادن امید و دست گذاشتن روی معضلات اجتماعی در هر جامعه ای خود نشانگر ناامیدی است. به فرمایش بزرگی؛ نا امیدی ترسناک تر از پیری است در پیری جسم ما مچاله می شود،در نومیدی روح ما !

امید اجتماعی مبتنی بر همبستگی است نه اینکه هرکس گلیم خود را از آب بیرون بکشد یا خلاف جهت آب شنا کند.

وجود خیریه ها و سمن‌ها با وجود نداشتن کوچکترین مال و منال اما کمک و همکاری خیرین و عامه مردم، کمک به بیماران صعب العلاج و تحت حمایت قرار دادن آن‌ها، کارهای مثبت فعالان مدنی در کشور عزیزمان و بسیاری موارد دیگر همه نشان از امید آفرینی در جامعه‌ی ما دارد.

روحیه هزل و شوخ طبعی ایرانیان در سخت‌ترین شرایط، فعالیت زنان ایرانی در عرصه های مختلف جامعه و بسیاری موارد دیگر نشانگر حیات اجتماعی و امید وافر است.

در شرایط بحرانی در هر جامعه ای نیروهای مختلف از آن استفاده می کنند و امید بوجود می آورند و نوعی بسیج همگانی امید آفرین در بستر جامعه شکل می گیرد. حتی در شرایط تحریم، تورم و خطر جنگ، نیروهایی با پتانسیل بالا دنبال راهکار هستند و توان آن را دارند برای ایجاد تعامل، صلح و رابطه خوب ایران با جهان پیرامون همانند نوعی دیپلماسی که رئیس جمهور فقیدمان آقای رئیسی آن را آغاز کرد.

نوعی از همبستگی یعنی یکی برای همه، همه برای یکی؛ بین مردم غیور و با تعصب ایران موج می‌زند در حالی که ۸۲ میلیون ایرانی با وجود تعقیب منفعت شخصی خود ، برای منافع و مصلحت های مختلف خود در تلاش هستند ، در چنین جامعه ای «ما» وجود دارد و امیدآفرینی و میل به زندگی حرف اول را می زند و شهامت مدنی که این نقطه ها(امید انفرادی) را به هم وصل می کند.

در جامعه ما نخبگان جامعه (سیاسی،دانشگاهی، مذهبی) این سه نیروی امید برانگیز در حوزه های مختلف برای ایجاد ثبات همواره در صحنه هستند و ۲۰ میلیون تحصیل کرده دانشگاهی ایران و آگاه به علم روز این آمادگی را دارند که از بستر نا امیدیهای گوناگون جامعه و خستگی های مفرط سیاسی ، اجتماعی در راستای سربلندی دیرینگی ایران و در کنار هم آماده امیدآفرینی و موج افرینی در برهه های گوناگون از زمان خصوصا در شرایط تنگنایی امروز هستند. و آنچه امید خواهد داد یک داستان یک روایت خوب از خودمان است که باید ایجاد شود.